تغذیه سالم در ماه مبارک رمضان نه تنها به سلامت جسم کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود تا فرد بتواند از اعمال معنوی این ماه نیز بهره کافی ببرد و با آمادگی روحی و جسمی نیایش پروردگار را به جای اورد.
دکتر احسان میرزایی متخصص طب سنتی درباره تدابیر روزه‌داری از دیدگاه طب سنتی اظهار داشت: مردم برای اینکه بتوانند از جنبه های روحی و جسمی ماه مبارک رمضان بهره مند شوند، قاعدتا باید آداب روزه‌داری را نیز بدانند در غیر این صورت بر خلاف روایات متعدد که معصومین(ع) تاکید بر روزه داری برای رسیدن به سلامت دارند، حتی می‌توانند با عدم رعایت آداب صحیح ماه مبارک رمضان، آسیب نیز به بدن خود وارد کنند.
وی افزود: مردم باید بدانند که روح و هدف اصلی از روزه گرفتن ارتقاء روح انسان جهت بندگی بیشتر و استراحت به بدن برای تجدید قوا، برای یکسال آینده است، از این رو رعایت آداب مطروحه در روایات و قواعد بیان شده توسط حکمای طب ایرانی اسلامی مورد اهمیت است.
فواید جسمی و روحی سحرخیزی
رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت یکی از مهمترین قواعد روزه‌داری را اهمیت سحرخیزی و تناول وعده سحری برشمرد و با اشاره به اینکه امروزه بخشی از جامعه به این موضوع مهم اهمیت نداده و ترجیح می‌دهند به یک وعده افطار و شام در انتهای شب اکتفا کنند، ادامه داد: سحرخیزی هم فواید جسمی دارد و هم فواید معنوی و یکی از بهترین اوقات برای تمرین سحرخیزی، ماه مبارک رمضان است بنابراین باید سحر را درک کنید، ولو به اندک و سحری را میل کنید ولو به دانه خرمائی و یا مقداری اندکی حلوا.
میرزایی یکی از آداب روزه‌داری برای حفظ صحت و سلامت بدن را آداب افطار و آرامش در مصرف افطار و وارد نکردن حجم زیاد غذا با سرعت به معده ذکر کرد و افزود: این کار در درازمدت می‌تواند اسباب مشکلات معده را فراهم کند، از سوی دیگر با توجه به به خالی بودن معده در طول روز و افزایش حرارت آن، آغاز افطار با شربت‌ها و نوشیدنی‌های سرد می‌تواند آسیب جدی به همراه داشته باشد.
وی به روزه‌داران توصیه کرد روزه خود را با چای کمرنگ و خرما، حلوا، سوپ‌های رقیق و یا آبجوش ولرم، وابسته به شرایط مزاجی و صحی (سلامتی) افطار کنند و بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء، وعده غذائی خود را نوش جان کنند.
بین افطار و شام فاصله بیندازید
این متخصص طب سنتی و ایرانی فاصله انداختن بین افطار و تناول وعده غذائی را یک روش بسیار عالی برای حفظ سلامت معده عنوان کرد و افزود: این نکته را به‌خصوص برای جوانان و روزه‌اولی‌های عزیزی که حرارت آنها بالاست و تشنگی شاید باعث شود که به غلط شربت‌های خنک را برای افطار ترجیح دهند، متذکر می‌شوم که اگر حرارت خیلی شما را اذیت کرده و تشنه هستید، فقط کافی است تا در چای خود، کمی ترشی‌جات نظیر آبلیمو یا نارنج یا آبغوره اضافه کنید ولی به هیچ وجه روزه خود را با مایعات سرد آغاز نکنید.
میرزایی با تأکید بر ضرورت پرهیز از درهم‌خوری و برهم‌خوری در وعده افطار خاطرنشان کرد: استفاده از سوپ و یا چای و سپس حلیم و انواع آش و بعد از آن مصرف غذای اصلی و مصرف ماست و سالاد و مایعات فراوان همراه غذا، موجب می‌شود که نه تنها روزه‌داری شما منافعی برای بدن نداشته باشد بلکه یکی از عوامل مهم ایجاد کبد چرب و رفلاکس همین چند نوع غذا و سوپ و آش همراه یگدیگر استفاده کردن و مصرف مایعات زیاد است، لذا توصیه می‌شود در وعده غذائی افطار تنها به یک نوع غذا اکتفا کرده و از مصرف مایعات زیاد نیز پرهیز کنید.
وی بر لزوم خودداری از تعجیل در خوردن سحری و همچنین عدم اسراف در خوردن غذا از نظر کمیت و کیفیت تأکید کرد و با بیان اینکه نباید غذا را به مقدار فراوان خورد و در خوردن غذاهای متنوع افراط به خرج داد، گفت: متأسفانه امروزه نگاه مردم به روزه مانند دیدشان نسبت به سایر اسمها و مظاهر است و توجهی به روح و هدف آن ندارند، به همین دلیل اسراف در غذا در ماه رمضان به صورت عادت درآمده و از این ماه مبارک، ماهی برای پرخوری ساختهاند، این در حالی است که این ماه برای پدران و اجداد ما، ماهی برای تقویت ایمان و جهاد و صبر و استقامت به شمار میرفته است.
این متخصص طب سنتی و ایرانی توصیه کرد که صرف غذا در ماه رمضان در دو وعده افطاری و سحری صورت بگیرد و آنچه قرار است به عنوان افطاری و شام بصورت همزمان صرف شود، با حجم کمتر صرف شود و در فاصله میان این وعده و غذای سحر، آب و آشامیدنی‌ها مصرف شود.
در وعده سحری چه بخوریم؟
میرزایی همچنین مصرف غذای سحر را به همه به‌خصوص نوجوانان توصیه کرد.
وی مواد غذایی مناسب مثل شیر، خرما، فرنی و چای کمرنگ را برای آغاز افطار مناسب دانست و بر پرهیز از آشامیدن آب سرد در شروع افطار تأکید کرد و افزود: اصولاً هم غذای افطار و هم غذای سحر نباید پرحجم باشد و حتیالامکان باید از مصرف غذاهای پرچرب و دیر هضم خودداری کرد و در وسط غذا آب زیاد نیاشامید زیرا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و دشواری هضم می‌شود اما در فاصله یک ساعت بعد از افطار تا نیم ساعت قبل از صرف غذای سحری، مقدار کافی آب بیاشامید.
مصرف سبزی ضد عفونی شده به‌هنگام افطار و میوه در هنگام سحر و خودداری از مصرف تنقلات به مقدار فراوان از دیگر توصیه‌های رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت به روزه‌داران است.
میرزایی همچنین به نوجوانان روزه‌دار توصیه کرد حداقل یک لیوان شیر یا معادل آن ماست میل کنند و در ماه مبارک رمضان در غذای افطارشان از گوشت، پنیر و تخممرغ حتما استفاده کنند.
وی با بیان اینکه نوجوانان دستکم به هفت ساعت خواب آرام احتیاج دارند، اضافه کرد: به نوجوانان توصیه میکنیم شبها زودتر بخوابید تا اولاً هنگام سحر بتوانید با نشاط از خواب برخیزید و از برکات معنوی سحرهای ماه مبارک بهرهمند شوید و هم دچار کمخوابی نشوید، همچنین ساعات مطالعه و درس خواندن را طوری تنظیم کنید که بلافاصله پس از صرف غذا یا در لحظات احساس گرسنگی زیاد نباشد.
رئیس اندیشکده پیشرفت و سلامت، مصرف سبزیجات بصورت پخته و خام، خودداری از مصرف چای پررنگ، استفاده از غذاهای ملین مثل خورشت آلو و کرفس و آشامیدن مقدار کافی آب در فاصله بعد از افطار را برای پیشگیری از حالت یبوست سودمند دانست.
میرزایی با تأکید بر ضرورت توجه بیشتر به بهداشت دهان و دندان در ماه مبارک رمضان، سیگار را دشمن سلامت و موجب آزار رساندن به همنشینان و مردم و ماه مبارک رمضان را یک فرصت عالی برای ترک این عادت زیانبخش و آزاردهنده برشمرد و تصریح کرد: عادت سیگار کشیدن غالبا با انجام چند گناه آشکار مثل زیان رساندن به خود، آزار رساندن به دیگران، اسراف و اتلاف مال همراه است.
این متخصص طب سنتی در پایان به روزه‌داران توصیه کرد از تغییرات ناگهانی و شدید در برنامه تغذیه در طول ماه رمضان خودداری کنند و غذاهایی را که بطور معمول ایجاد ناراحتی می‌کند، در این ایام مصرف نکنند و همیشه و به‌خصوص در ماه مبارک رمضان به بهداشت مواد غذایی توجه کرده و از مصرف مواد غذایی مشکوک و غذاهایی که به‌طور کامل طبخ نشده و یا در خارج از یخچال نگهداری شده، خودداری کنند.
بخش جمع‌آوری، تنظیم و تولید مطالب جامعه، فرهنگ، علم و آموزش