گنبدهای نمکی چه هستند؟
این توده‌های عظیم نمک به علت اختلاف وزنی که نسبت به سنگ‌های اطراف خود دارند، به طرف بالا حرکت می‌کنند و قشر بیرونی آن‌ها به سطح رسیده و تپه‌ها و کوه‌های گوناگونی را تشکیل می‌دهند. زمانی که باران می‌بارد، قسمت نمکی حل می‌شود و کانی‌هایی مانند کلسیت، هماتیت و گوگرد بر جای می‌مانند.
جالب است بدانید که ایران تعداد زیادی گنبد نمکی در دل خود جای داده است و بیش از ۲۰۰ مورد گنبد نمکی تنها در قسمت جنوبی ایران قرار گرفته‌اند. گنبدهای نمکی ایران، نمونه‌های بی مانندی در سطح جهان هستند. لایه‌های نمک در گنبد نمکی قم، میان ۵ تا ۱۸ متر ضخامت دارند و میان آن‌ها، سنگ‌های گچی و آندزیتی نیز به چشم می‌خورد.

گنبد نمکی طغرود که تنها گنبد نمکی متقارن جهان است، با دارا بودن دریاچه‌ای کوچک در دل خود پدیده‌ای طبیعی و خاص محسوب می‌شود که در این منطقه قرار گرفته است. در این گنبد، بلورهای نمک به صورت تیغه‌های مشخص و کنگره دار درآمده اند و مناظر زیبایی را به وجود آورده است. این گنبد خیلی بزرگ بوده و گسترش شمالی آن تا طول سه کیلومتر ادامه دارد. دریاچه نمک در بین گنبد وجود دارد. در این منطقه گرمسیری پس از بارندگی‌های فصلی به علت گرمای زیاد، آب‌های شور تبخیر و گنبدهای نمکی با شکل‌های خیلی مختلف و زیبا شکل می‌گیرند. شکل‌های گوناگون، زیبا و خاصی در این کوه نمک به چشم می‌خورد که می‌تواند مکانی برای جذب گردشگران و توریست باشد.

زمین شناسان و متخصصان، قدمت این گنبد نمکی را شصت میلیون سال تخمین زده اند. گنبد نمکی طغرود پیش از این دارای یک معدن نمک بود که نمک آن به علت غلظت کم، مصارف صنعتی و غیر خوراکی داشت، اما به علت برداشت‌های غیر اصولی و بعضی وقت‌ها غیر قانونی از قسمت‌های مفید گنبد در ۱۰ سال گذشته، سبب تولید باطله‌های معدنی بسیاری مانند مارن قرمز، لایه‌های گچ و نمک مارن شده و ریزش این باطله ها، باعث تعطیلی معدن شد. چند سالی است که به پیشنهاد خود سازمان صنایع و معادن قم، طرح تغییر کاربری این معدن به جاذبه توریستی ارائه شده است.

نمک‌های این گنبد دارای رنگ‌های گوناگونی مانند سفید، قرمز، کرم قهوه ای، بنفش و ابری هستند که چشم هر فردی را خیره می‌کنند. رنگ بندی‌های منطقه به صورتی است که در نخستین نگاه، سیاره سرخ رنگ مریخ در ذهن تداعی می‌گردد. از این ظرفیت ها می‌توان در جهت شناخت سرزمین‌های گوناگون از نظر زمین شناسی استفاده کرد.

در اطراف دریاچه‌ای که در دل این کوه قرار گرفته، شکاف‌های عمیق و خیلی خطرناک وجود دارد و قسمتی از دیواره دریاچه هم به طرف داخل سقوط کرده و همین کار باعث فرونشست زمین‌های اطراف شده است که این شرایط امکان دارد خطراتی برای گردشگرانی که برای بازدید از این پدیده طبیعی به این مکان می‌آیند به دنبال داشته باشد. کارشناسان زمین شناسی اعتقاد دارند بین فرونشست زمین با افت سطح آب زیرزمینی و جنس رسوبات ارتباط مستقیمی وجود دارد و از آنجا که سنگ‌های کوه نمک قم معمولا از نوع گچی، نمکی و آهکی است انحلال آن‌ها در آب‌های زیر زمینی باعث پیدایش چنین شکاف‌ها و گودال‌هایی شده است.