کَلوت از واژههای "کل" و "لوت" به معنای شهر لوت تشکیل شده است و در نواحی بیابانی، به برجستگیهای بین شیارهای نعلی شکل کَلوت میگویند. نوک این برجستگیها مسطح و طرف رو به باد آنها پرشیب و طرف دیگر آنها کمشیب است. عموما بزرگترین کلوتهای ایران و در واقع معروفترین آنها در دشت شهداد دیده شده و در منطقه لوت براساس ابعاد و عامل فرسایش به دو رخساره تقسیم میگردند. کلوت های شهداد کرمان (Kalut Shahdad Desert) از زیباترین منظر طبیعی دنیا هستند که همه ساله گردشگران خارجی فراوانی را به سوی خود میکشانند. به ویِژه که در سالهای اخیر امکانات رفاهی و دسترسی این منطقه بهبود پیدا کرده است. این منطقه که به شهر خیالی لوت هم شهرت دارد از سوی مجله نشنال جئوگرافیک چند سال پیش به عنوان چهارمین جاذبه طبیعی دنیا انتخاب شده است. همچنین بخشی از دشت لوت در میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. اگر از شهر شهداد به سمت شهرستان نهبندان به راه بیفتید، پس از مدتی چشمتان به تابلویی میخورد که شما را به سمت کلوتهای شهداد راهنمایی میکند و شما را به بازدید از جاذبهای در بیابان لوت میخواند. جاده شهداد- نهبندان، مسیری که یکی از زیباترین جادههای ایران نیز به حساب میآید.
این ابر شهر کلوخی دنیا، ۸۰ کیلومتر عرض و ۱۴۵ کیلومتر طول دارد. بیش از ۱۱ هزار کیلومتر مربع مساحتش است و در دل کویر لوت قرار دارد. کلوتها آثاری بسیار شگفت هستند. کلوت نام عوارضی طبیعی و جغرافیایی در بیابان لوت ایران است که در اثر ساز و کار شگفتانگیز آب و باد و فرسایش زمین و حدود ۲۰ هزار سال قبل با فرسایش آبی و بادی به وجود آمده است. کلوتها پدیدهای منحصر به فرد و یکی از باشکوهترین مناطق دیدنی و طبیعی جهان به شمار میروند , سازههایی هستند که به دست طبیعت ساخته شدهاند. به زبان ساده، باد و آب مهمترین عوامل در شکلگیری کلوتها هستند.
شاید از خود پرسیده باشید که گرمترین نقطه زمین کجاست، باید بدانید که منطقه کلوتهای شهداد یا همان کویر شهداد در ایران گرمترین نقطه جهان است. منطقهای که از آن به عنوان جاذبهی منحصر به فرد طبیعی ایران یاد میشود و نمونهای از آن در منطقه یوتا ایالات متحده وجود دارد. نکتهای که آن را در سراسر جهان بر سرزبانها انداخته است، دارا بودن بالاترین درجه حرارتی کره زمین میباشد. به عبارت سادهتر منطقه شهداد در کرمان به عنوان گرمترین نقطه کره زمین شناخته شده است، در سال 2005 نیز ناسا دمای هوا در این قسمت را حدود 70.7 درجه سانتیگراد اندازهگیری کرد. البته این نظریه تا به حال در جایی ثبت نشده است و زمانی صحرای آریزونای آمریکا با دمای 63 درجه سانتیگراد گرمترین نقطه شناخته میشد؛ حال آنکه دمای کویر شهداد، بیش از این حرفها بوده و هست.
چشمانداز ماورایی و وهم آلود کلوتهای شهداد سالانه توریستهای بسیاری را از داخل و خارج از کشور به سمت خود جذب میکند و محلی برای تفریحات هیجانانگیز نظیر سافاری، کویرنوردی و همچنین تحقیقات علمی به شمار میرود. از دور دست که به کلوتها نگاه میکنیم، شهری بزرگ با آسمان خراشهای فراوان را تداعی میکند و همین امر باعث شده که برخی جهانگردان خارجی از آن بهعنوان «شهر ارواح» یاد کنند.
رود شور تنها رود دایمی کویر لوت به شمار میرود و تاثیر زیادی در شکلگیری کلوتها دارد. این رود از شورترین آبهای جهان محسوب میشود و آن قدر نمکش زیاد است که در اواخر مسیر، شکلی شبیه ماست پیدا میکند. البته احتمالا این رود شور نیست و به دلیل عبور از کویر شور میشود. همین رود است که بر مرطوب کردن دیواره کلوتها اثر کافی گذاشته و فرسایش آنها را تسهیل کرده است.
بهترین زمان بازدید
قائدتا بهترین زمان برای رفتن به سمت مناطق کویری فصلهای سال است، اما پاییز شرایط رفتن به سمت کلوتهای شهداد بسیار مساعد است.البته شرایط آب و هوایی در فصل بهار هم بد میتوانید بر روی یک کویرنوردی خوب حساب کنید.
تفریحات در کلوتهای شهداد
- سافاری
- موتور چهارچرخ
- شترسواری
- پیادهروی و عکاسی
- تماشای طلوع و غروب خورشید و ستارگان در شب
لوازم مورد نیاز برای بازدید
آب آشامیدنی، داروهای عمومی، میان وعده، لباس گرم، کلاه آفتابگیر، کفش پیادهروی، پاور بانک، کیسه زباله، کولهپشتی، کمکهای اولیه، لباس نخی و خنک، کارت شناسایی، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب، دمپایی و صندل، وعدههای غذایی، کفش اضافه، لباس اضافه، زیرانداز، چادر مسافرتی، کیسهخواب، پتو و لوازم خواب
اقامت
در حوالی کلوت شهداد، کمپ کویری شهداد ایجاد شده است تا مسافران از امکانات رفاهی خوب بهرهمند شوند. این کمپ، تنها کمپ کویری بیابان لوت است و به صورت شمالی- جنوبی در بین چندین کلوت احداث شده تا باد و طوفانهای شن به آن آسیبی نزنند. در این کمپ به امکاناتی همچون سرویس بهداشتی، پارکینگ، 40 آلاچیق با مصالح طبیعی برای اقامت و تورهای کویری و تفریحات دسترسی دارید.
آلاچیقهای مدور گنبدی شکل از جمله دلایل شهرت این کمپ هستند که در مرکز آنها یک سالن اجتماع بزرگ از برگهای درختان و نخل دیده میشود. آلاچیقها، سطح سیمانی و دیوار و سقفهای چوبی دارند و دسترسی به برق نیز در آنها در نظر گرفته شده است. این کمپ در حاشیه غربی کویر لوت ایجاد شده است و در شب به دلیل نورپردازی جلوهای دیگر پیدا می کند.
برای بازدید از منطقه شهداد و کلوتها نیاز به اخذ مجوز دارید!
کلوتهای شهداد در کرمان به سه منطقه سبز، نارنجی و قرمز تقسیم میشوند:
منطقه سبز: این منطقه که با رنگ سبز نشان داده میشود، از جاده شهداد-نهبندان حدود ۲ کیلومتر امتداد دارد و برای گردشگران قابل مشاهده و تردد است. در صورتی که قصد کویرنوردی حرفهای و رفتن در دل کویرهای این منطقه ندارید مجوز منطقه سبز برایتان کافی است.
منطقه نارنجی و قرمز: منطقهی ممنوعه! دو منطقه نارجی و قرمز درست بعد از منطقه سبز شروع میشود و بدون همراه داشتن راهنما و هماهنگیهای لازم با دستگاههای مربوط رفتن به این مناطق ممکن برگشتی نداشته باشد. به دلیل سختی در تشخیص مسیر، احتمال گم شدن و گیر کردن گردشگران در بیابان بسیار زیاد است. بهترین راه برای بازدید از کویرهای شهداد همراه شدن با تورهای گردشگری است که برای این منطقه برپا میشود.
دسترسی به منطقه شهداد در کرمان
برای رسیدن به کلوتهای شهداد میبایست خودتان به شهرستان نهبندان برسانید که به این منظور باید وارد جاده کرمان – بم شوید و پس از کمی رانندگی در این مسیر چشمتان به تابلویی خواهد خورد که برای رسیدن به کلوت شهداد کرمان شما را راهنمایی میکند. مسیر تا جاده سیرچ بزرگراه دوبانده و امن است؛ اما پس از آن جادهای کوهستانی و یک بانده در انتظار شماست.
مکانهای دیدنی دیگر
- روستای هنزا، طبیعتی زیبا در رابر کرمان
- آبشار آبسر در شهر رابر، استان کرمان
- آبشار کشیت گلباف، استان کرمان
- رودخانه چشمه عروس در رابر، استان کرمان
منبع: تاپ توریست