دومین برنامه از مجموعه آموزشهای خودآگاهی با حضور جمعی از کارکنان صندوقهای بازنشستگی صنعت نفت برگزار شد. در این دوره آموزشهایی درخصوص کودک، بالغ و والد درون هر فرد و نحوه رشد و پرورش هریک از بخشهای وجودی، از سوی دکتر سعید بهزادیفرد، مدرس این دوره ارائه شد.
منِ بالغ
دکتر بهزادیفرد در توضیح انسان سالم گفت: فرد سالم به لحاظ ساختاری همواره در حالت منِ بالغ قرار دارد. بالغ بخشی از شخصیت ماست که میاندیشد و برای پاسخ گفتن به دنبال دلیل است. هرگاه درلحظه خردمندانه عمل میکنیم به حالت بالغ خود رفتهایم. منِ بالغ بخشی از شخصیت ماست که به هنگام تصمیمگیری و بحران به آن رجوع میکنیم. کلماتی مثل «احتمالا، به نظر من، بر اساس تحقیقات، گمان میکنم» و رفتارهای غیرکلامی مثل حالتهای آرام و متفکرانه و زبان بدن متناسب با کلام، رفتارهای برخاسته از منِ بالغ هستند.
منِ والد
وی در توضیح منِ والد گفت: هریک از ما حالتها و باورهایی داریم که از پدر و مادرمان آموختهایم. گزارههای امر و نهی که در ذهن ما بازنواخت میشود، گفت و گوهای منِ والد هر فرد است که تحت عنوان دستورالعملهای اخلاقی و تربیتی به فرد القا شده است. پیامهای والد از فرهنگی به فرهنگی و حتی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. گاهی نیز پیامهای منِ والد شنیده میشود اما ترتیب اثر داده نمیشود. این حالت به دو دلیل رخ میدهد: فشار کودک و فیلتر بالغ، یعنی فرد به دلیل تنبلی یا به دلیل خودآگاهی و شناخت، از پذیرش پیامهای منِ والد سربازمیزند. برخی از پیامهای کلامی منِ والد عبارت است از: «باید، نباید، چرا؟، هیچوقت، همیشه، هرگز، همین که میگم، عزیزم، عجله کن، مواظب باش، حواستو جمع کن و...»
واکنشهای غیرکلامی منِ والد عبارتند از: «انگشت تهدید، محکم راه رفتن، ابروان گرهکرده، نچنچ کردن، دست نوازش و ...»
کودک درون
دکتر بهزادیفرد در ادامه به توضیح بخش کودک در نهاد آدمی پرداخت و گفت: در نهاد هر شخص یکی از این دوگونه کودک میتواند وجود داشته باشد: کودک طبیعی حالتی از کودک است که احساسات و رفتار خود را به شکل خودانگیخته انجام میدهد وکودک تطابقیافته حالتی است از کودک که کسب لذت و رفع درد را با رعایت قواعد والد انجام میدهد.
در مقابل کودک، والد قرار دارد که آن هم به دو دسته تقسیم میشود: والد سرزنشگر: حالتی که خود و دیگران را قضاوت یا سرزنش میکند و مورد انتقاد قرار میدهد.
والد حمایتگر: بخشی از شخصیت که مراقب خود و دیگران است و رفتاری حمایتگرانه و مهربان دارد.
حضور والد سرزنشگر لازم است اما نقش چندان مثبتی ندارد چراکه تحقیر میکند و تحقیر سبب سلب اعتماد بهنفس میشود. در مقابل، والد حمایتگر عموما مثبت است البته باید توجه داشت که خود قربانی برآوردن خواستههای دیگران نشود. این والد اگر مانع رشد دیگران شود میتواند به عاملی مخرب تبدیل شود. همچون مادری که با حمایت مالی از فرزندش، مانع استقلال او میشود.
شرط برقراری ارتباط موثر
دکتر بهزادیفرد در توضیح رفتار بالغانه گفت: رفتار بالغانه رفتاری است متناسب با محیط با در نظر گرفتن همه شرایط. به طور مثال اگر در شرایطی ناخواسته قرار گرفتیم میتوانیم ضمن حفظ آرامش، محیط را ترک کنیم. در این شرایط بدون ایجاد تعارض، با ابراز مناسبترین واکنش، خود و دیگران را از قرار گرفتن در معرض تنش مصون میداریم.
وی در پایان با توضیح درباره ارتباط و شرط برقراری ارتباط مناسب و صریح بین زن و مرد در خانواده گفت: ارتباط عبارت است از انتقال پیام از گیرنده به فرستنده، با این توصیف زمانی ارتباط درست بین افراد برقرار میشود که معنای پیامها برای فرستنده و گیرنده قابل فهم باشد. بنابراین برای ارتباط با مردان باید تنها سخن آنها را شنید چراکه مردان صریح و روشن مقصود خود را بیان میکنند برخلاف زنان که باید در هنگام مکالمه به زبان بدن آنها نیز توجه کرد تا اصل مقصود آنان دریافته شود.