ایام نوروز مجالی برای دیدن سالمندان و به قول قدیمی‌ها خوش و بِش کردن با بزرگ فامیل است تا هم از تجربیات آنها در گذشته و حال استفاده شود و هم زمانی است برای گفت‌وگوهایی چند ساعته و گاهی هم روزانه در جهت احترام گذاشتن به آنان و بزرگ داشتن این عزیزان فامیل است.
در گذشته به دلیل ارتباطات زیاد و دورهمی‌های خانوادگی در میان اقوام، بستگان و دوستان، تنهایی فرصتی برای عرض‌اندام در میان خانواده‌ها را نداشت و هرگاه به جمع فامیل می‌رسیدیم به جز شادی و خنده و دورهمی چیزی نصیب همه نمی‌شد. این مساله تاثیر زیادی در شادی خانواده‌ها داشت و در ایام نوروز و دید و بازدیدهای شبانه، این ارتباطات بیشتر و قوی‌تر بود.
به واسطه چنین میهمانی‌ها و دورهمی‌هایی همیشه بزرگ فامیل در رأس خانواده با بیان خاطرات از دوران نوجوانی و جوانی همه حواس‌مان به پدربزرگ یا مادربزرگ بود و همین موضوع هم باعث می‌شد که آنان هم چند ساعتی حتی اگر نگرانی یا مشکلی داشتند آن را فراموش می‌کردند. این مساله حتی میزان افسردگی، پریشانی و اضطراب را از آنان کمتر می‌کرد.
گذشته‌های دور تاکنون بزرگ فامیل به عنوان کانون خانواده‌ها دارای ارزش و احترام والایی در میان خانواده‌ها بوده و هست همین موضوع باعث می‌شد با مشورت گرفتن از این عزیزان، ضمن اینکه مسیر انجام فعالیت‌های کاری ما تسهیل‌تر می‌شد برای آنان نیز دارای ارزش و احترام بود که در تصمیم‌گیری‌ها نقش دارد. این مساله باعث ارج نهادن به آنان و حتی گسترده‌تر شدن روابط اقوام و فامیل می‌شد.
همین موضوع و مشارکت دادن بزرگ فامیل در تصمیم‌گیری‌ها زندگی برای آنها تسهیل می‌کرد. در ایام نوروز هم پیش از لحظه تحویل سال در کنار خانواده‌ها و بزرگان، نخستین لحظه‌های تحویل سال را جشن می‌گرفتند و همین ارتباطات قوی مسیری را برای گفت و گوها باز می‌کرد.
شاید اگر جشن‌های نوروزی و مناسبت مختلف در میان اقوام و دوستان روند گذشته را داشت بسیاری از مردم از سلامت روان بهتری برخوردار بودند و سلامت سالمندان هم بهتر تضمین می‌شد. زندگی آنقدر کوتاه است که اگر همه بدانیم با برگزاری کوچکترین آیین یا مراسمی در کنار بزرگان دل آنها شاد و لب‌شان خندان خواهد شد به طور یقین این مناسبت‌ها را همیشه پاس می‌داریم تا گوشه‌ای از مشکلات سالمندان در زندگی پر از افسردگی و دلمردگی آنها را حل کنیم.
جشن‌هایی که خنده بر لب هم می‌آورد
ایام نوروز به واسطه نو شدن بهترین فرصت برای خنده بر لب دوستان، اقوام، بستگان و از همه مهتر بزرگان فامیل است. اگر حتی یک روز در کنار پدربزرگ و مادربزرگ به شادی و خوشی سپری شود بخشی از مشکلات روزمره آنها فراموش خواهد شد و ساعت‌ها زندگی بدون استرس و اضطراب را سپری خواهند کرد.
بنابراین جشن‌های نوروزی زمانی برای با هم بودن و کاهش افسردگی اعضای خانواده به ویژه سالمندان است. بیایید زندگی را در کنار این عزیزان به گونه‌ای سپری کنیم که به جز خنده بر لبان آنها چیزی نقش نبندد و به جز شادی هیچ چیز در زندگی آنها رخنه نکند. این جشن‌ها مجالی برای با هم بودن و کاهش افسردگی و در واقع سلامت روان همه ماست.
از آنجا که کنار هم بودن همیشه شادی را به دنبال دارد بنابراین دید و بازدیدهای نوروزی ارزش روزهایی شاد در کنار بزرگان فامیل به ویژه سالمندان را دارد زیرا همه جامعه‌شناسان و کارشناسان حوزه خانواده برقراری ارتباط را مسیری موثر برای کاهش افسردگی در جامعه سالمند می‌دانند و اگر این ارتباطات قوی‌تر شود سلامت روان همه ما را به دنبال خواهد داشت.
نقش موثر ارتباطات خانوادگی در سلامت روان خانواده به ویژه سالمندان
کاهش ارتباطات در خانواده‌ها، تنهایی سالمندان، برقراری ارتباط از طریق فضای مجازی و احساس تنهایی در افراد سالمند از دلایل تمایل به افزایش ارتباطات خانوادگی و برگزاری پررنگ جشن‌های نوروزی به ویژه دید و بازدیدهای حضوری است، در همین زمینه عالیه شکربیگی، کارشناس حوزه خانواده و جامعه‌شناس در گفت و گو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا نقش موثر ارتباطات خانوادگی را در سلامت روان همه افراد خانواده به ویژه سالمندان بسیار موثر دانست و اظهار داشت: در صورتی که مانند گذشته حضور در کنار اعضای بزرگ خانواده را تجربه کنیم بسیاری از این افراد زندگی بهتری را در کنار خانواده سپری خواهند کرد زیرا معتقدیم دیدارهای حضوری تاثیر بیشتری در سلامت روان و کاهش میزان افسردگی سالمندان دارد.
شکربیگی ادامه داد: بی‌تردید اگر این عید دیدنی و میهمانی‌های ایام نوروز به شکل حضوری برگزار شود و فرزندان، نوه‌ها و نتیجه‌ها سپاسگزار زحمات سالمندان و پدربزرگ و مادربزرگ در نهاد خانواده باشند امری مبارک و عالی است که باید برای همیشه گرامی داشته شود.
وی اضافه کرد: این اقدام باعث شادی فرد سالمند در خانواده می‌شود و این حضور برای عید دیدنی گویای این است که آنها احساس سرزندگی و شور خواهند کرد. همچنین آنان به این تصور درونی خود خواهند رسید که همچنان برای اعضای خانواده دارای ارزش و اهمیت هستند و هنوز احساس در محوریت قرار گرفتن در کانون گرم خانواده در وجود آنها زنده می‌ماند.
نقش ملاقات حضوری در سلامت روان افراد
جامعه‌شناس حوزه خانواده گفت: با توجه به اینکه سلامت روان یکی از ابعاد و محورهایی است که می‌تواند در سلامت روان انسان‌ها نقش داشته باشد بنابراین معتقدیم که ملاقات‌های حضوری و چهره به چهره با اعضای خانواده به ویژه بزرگان نقش موثری داشته و باید برای کاهش مشکلاتی همچون افسردگی به سمت دیدارهای حضوری با افراد سالمند پیش برویم.
وی تصریح کرد: اگر غیر از این باشد و ملاقات‌ها به صورت غیرحضوری و در فضای مجازی انجام شود، افراد خانواده به ویژه سالمندان دچار افسردگی خواهند شد.
به گفته وی، باید همانند دوران گذشته که میهمان‌ها و دورهمی‌های بزرگ در کنار سالمندان هر خانواده برگزار می‌شد دوباره خانواده‌ها به اینگونه اقدامات روی آورند زیرا با این شیوه‌ها می‌توان بسیاری از مشکلات خانوادگی و افسردگی و اضطراب بزرگان فامیل را کاهش دهیم.
سالمندی دوره آشیانه خالی خانواده
شکربیگی اظهار داشت: در دوره سالمندی که دوره آشیانه خالی خانواده نامگذاری شده است، سالمندان بیشتر از هر زمان دیگری احساس تنهایی می‌کنند بنابراین باید ایام نوروز را به عنوان فرصتی ارزشمند برای جلوگیری از تنهایی سالمندان در خانواده‌ها بدانیم.
وی افزود: ایام عید نوروز را باید یک فرصت و غنیمت جدی برای ارج نهادن به سالمندان و دوری آنها از تنهایی بدانیم و باید به حضور چهره به چهره با آنها برویم و قدردان زحمات همه کارهایی که برای زندگی ما انجام داده‌اند باشیم.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: از آنجا که ایام عید و تعطیلات نوروزی به نوعی همراه با نو شدن است بنابراین ما باید این نو شدن را با همه وجود احساس کنیم و مهمترین مساله در این زمینه را ارج نهادن به سالمندان به عنوان یک وظیفه و تکلیف برای خود بدانیم.
شکربیگی اظهار داشت: حضور اعضای خانواده در کنار سالمندان بسیار ارزشمند است و اگر برنامه ما دیدار حضوری و چهره به چهره با سالمندان برنامه‌ریزی و تدارک دیده شود زندگی هم برای ما شیرین خواهد بود و هم مجالی برای دوری این سالمندان از تنهایی فراهم خواهد شد.
وی ادامه داد: اقدام به دیدار حضوری و رفتن به نزد سالمند می‌تواند یک تعامل دوسویه از شادی و شادکامی برای او باشد و سلامت روان آن فرد را به همراه داشته باشد و هم برای ما که یک وظیفه انسانی را به جا می‌آوریم و به حضور سالمندان می‌شتابیم. بنابراین معتقدیم که ایام عید برای سلامت روان همه افراد به ویژه سالمندان بسیار تاثیرگذار است و اگر این عید دیدنی و بازدیدهای نوروزی به صورت جدی انجام شود در جلوگیری از افسردگی‌ها موثر خواهد بود.