سید امیر بدخشان عضو آکادمی علوم نیویورک و کانادا، بازنشسته صنعت نفت و دانشگاه کلگری کانادا در طول بیش از 35 سال تدریس، بیش از 10هزار دانشجو از چهار قاره داشتم. چند سال پیش در یک مهمانی بزرگ در شهر تورنتو، نخستوزیر و وزیر علوم استان انتاریو مرا به عنوان یک دانشمند بینالمللی مورد تقدیر قرار دادند، با این همه به ایران احساس تعلق میکنم و هیچگاه خودم را از کشورم جدا نمیدانم.
دکتر سیدامیر بدخشان سال ۱۳۰۵ در محلات به دنیا آمد. درآستانه 18 سالگی از طریق آزمون، وارد دانشکده نفت آبادان شد و در جمع دانشجویانی که هر سال به خارج از کشور اعزام میشدند به دانشگاه بیرمنگام انگلیس رفت و تحصیلاتش را تا دریافت مدرک دکتری مهندسی شیمی ادامه داد.
سال 1336به وطن بازگشت و در یک آزمایشگاه در شرکت «ایران نفت» که در زمینه فعالیتهای نفتی در ناحیه البرز تحقیق میکرد سرگرم کار شد. این آزمایشگاه بعدها به شرکت ملی نفت پیوست و توسعه یافت.
به عنوان یک کارمند جدید، تحت نظر آقای مهندس فتحاله نفیسی رئیس شرکت و سایر بینانگذاران شرکت ایران نفت، مشغول به کار شد.
آنها نخستین گروهی بودند که اطلاعات ضروری بهویژه در زمینه مهندسی مخازن و افزایش بهرهوری را به دست آوردند و عرضه کردند.
این کار تا آن زمان بیسابقه بود و مقدمهای برای پیشرفت علمی و شغلی وی شد.
دکتر بدخشان پس از آنکه آزمایشگاه به استقلال نسبی رسید، به مدت دو سال به سازمان تازه تأسیس اوپک اعزام شد و با همکاری انجمن نفت فرانسه« I.f.P » اولین مدل قیمتگذاری نفت در سطح دنیا را ارایه کردند که فعالیت شاخصی بود و هنوز هم از نظر فنی و اقتصادی، ارزشی کاربردی دارد.
در بازگشت به ایران، به مرور مدارج دیگر را طی کرد و پس از مدتی، ریاست پژوهشگاه صنعت نفت که در آن زمان با عنوان مرکز پژوهشهای نفت تشکیل شده بود، به وی سپرده شد و در همان زمان هم، آزمایشگاه تحقیقاتی یاد شده، به پژوهشگاه پیوست.
در سال 1338 این دو مرکز ادغام شد و دکتر بدخشان مسؤولیت آن را به عهده گرفت.
در سال 1338 به اتفاق مدیران ارشد شرکت ملی نفت، آقایان دکتر مینا و مهندس نفیسی هسته اولیه انجمن نفت را ایجاد کردند.
این اقدام باعث شد که ایران بتواند به عضویت کنگره جهانی نفت درآید. او مدتی عضو کمیته تصمیمگیری و کمیته مرکزی علمی بود و به عنوان نخستین نماینده ایران در این کمیته حضور داشت.
در کنگرههای جهانی نفت در ژاپن و رومانی، ریاست یکی از جلسات تخصصی به وی سپرده شد. این برای اولین بار بود که یک ایرانی در این جایگاه قرار میگرفت. علاوه بر این، با حضور در 10 کنگره جهانی نفت هشت مقاله در این کنگرهها ارایه کرده است.
آخرین سمتی که پیش از انقلاب در صنعت نفت داشت، عضویت در هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران، ریاست هیأت مدیره شرکت نفت ایران نیپون و ریاست مرکز پژوهشهای نفت بود.
تأسیس آزمایشگاه مهندسی نفت در ری، تولید و صادرات مواد گل و سیمان حفاری، نقش مؤثر وی در اصلاح فرمول قیمتگذاری نفت در اوپک، تحولاتی که در کسوت ریاست دانشکده فنی دانشگاه تهران ایجاد کرد، دگرگونیهای ارزشمندی که به همت و ابتکار او در مرکز پژوهش شرکت ملی نفت پدید آمد، ازجمله فعالیتهای چشمگیر این شخصیت فهیم و فرهیخته است.
دکتر بدخشان در اوایل انقلاب بازنشسته شد و چند ماه بعد، با دریافت اجازه رسمی از وزارت دارایی و امور اقتصادی به خارج رفت و سرگرم تحقیقات علمی شد.
چند ماهی در دانشگاه بیرمنگام فعال بود و بعد به دعوت و با هزینه دانشگاه کالگری کانادا، خود و خانوادهاش به آن کشور رفتند و در دانشگاه مذکور به عنوان استاد مشغول شد و تا سن بازنشستگی به کار ادامه داد.
آخرین سمت وی در دانشگاه کالگری، معاون تحقیقاتی مجموعه مهندسی دانشگاه کالگری و استاد دانشکده مهندسی نفت و شیمی بود. او علاوه بر دانشگاه نفت، در دانشگاه صنعتی شریف نیز به تدریس پرداخت.
تاکنون حدود ۷۰ استاد مشاور و همکار مشاور با مدرک دکتری و فوق لیسانس از کشورهای کانادا، ایران و آمریکای لاتین به جامعه تحویل داده است.
به عقیده وی، بازنشستگی میتواند دورانی لذتبخش باشد، اگر بتوانیم سامانه اندیشه و تفکر را فعال و پویا نگه داریم. او خود را مدیون آب و خاک ایران میداند و به آن افتخار میکند.