عبدالحسین بیات، رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت، در نخستین همایش مدیران «شرکت سرمایه‌گذاری اهداف» و شرکت‌های تابعه و وابسته، با گرامیداشت یاد و خاطره بینان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) و شهدای والامقام انقلاب اسلامی و مسئلت سلامتی و عزت روزافزون برای مقام معظم رهبری و همۀ خدمتگزاران به مردم، گفت: جهادِ آبادانی و توسعۀ کشور به دست مدیران و متصدیان خدمتگزار ازجمله مدیران شرکت‌های گروه اقتصادی صندوق‌ها محقق خواهد شد.
وی افزود: شرکت‌های گروه صندوق‌ها به دلیل ماهیت‌شان رسالتِ بخشی از توسعه در صنعت نفت را عهده‌دار هستند. ازاین‌رو در طول یک سال و چند ماه گذشته، شاهد تحقق برنامه‌های مدنظر اولیه از سوی مدیران گروه بوده‌ایم.
بیات با اشاره به گستردگی حوزۀ فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری صندوق‌ها، گفت: افزون بر شرکت‌های پتروشیمیایی و پتروپالایشگاهی، خدماتی، پیمانکاری و تجهیزاتی، این گروه اقتصادی دارای موسسه‌های مالی معتبر و برتر مانند هلدینگ مهرآیندگان و شرکت خبرگان سهام نیز است.
وی درباره شرکت خبرگان سهام افزود: این مجموعه که کارگزاری خرید بلوک دوازده درصدی سهام هلدینگ خلیج‌فارس را بر عهده داشت در میان کارگزاری‌های بورس ارتقاء قابل‌توجهی یافته است، ضمن آنکه صندوق‌ها با این خرید، بخش عمده‌ای از سهام هلدینگ خلیج‌فارس را به دست آورده است.
هماهنگی و انسجام
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت هماهنگی و انسجام را از الزامات بنگاه‌های اقتصادی بزرگ دانست و گفت: سرمایه حدود دویست هزار شاغل و بازنشسته صنعت نفت در طول ۷۵ سال به این بنگاه وارد شده است. ازاین‌رو، هم‌اکنون متصدیان گروه صندوق‌ها، امانت‌دار سرمایۀ این گروه عظیم همکاران هستند.
تغییر ساختار برای حکمرانی هوشمندانه
بیات در تشریح آسیب‌شناسی، ارزش، رویکرد و چشم‌اندازهای گروه اقتصادی صندوق‌ها گفت: «شرکت اهداف» نیازمند تغییر نگاه، ساختار و رویکرد است زیرا مسئولیت و رویکرد این شرکت مادرتخصصی بر اساس رویکرد بنگاه اقتصادی، تغییر و افزایش یافته است؛ بنابراین بازتعریف ساختار «اهداف» برای حکمرانی منظم، هوشمند و روزآمد و تسلط بر همۀ شرکت‌های زیرمجموعه اجتناب‌ناپذیر است. هیچ عاملی نباید نظام حکمرانی شرکتی را مخدوش کند و اولویت نخست در این زمینه نظم و انضباط اقتصادی است. نباید حلقه‌ها را از زنجیره جدا کرد. در گروه صندوق‌ها، هیئت‌امنای محترم، هیئت‌رئیسه و سپس «اهداف» و شرکت‌های وابسته و تابعه در یک مسیر متصل و منسجم به همدیگر قرار دارند.
وی ادامه داد: مسئولیت همۀ ما خدمات‌رسانی حداکثری و در شأن بازنشستگان، به‌منظور بهبود رضایت‌مندی و امیدآفرینی در بخش شاغلان است.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت، موضوع مهم و تنگنای منابع ورودی صندوق‌ها را که ناشی از عدم استخدام نیروی رسمی در صنعت نفت در سال‌ها و دهه‌های گذشته است یادآوری کرد و گفت: با افزایش تعداد بازنشستگان نسبت به شاغلان رسمی، نسبت بیمه‌ای صندوق‌ها کمتر از گذشته شده است؛ همچنین نیروی‌های رسمی شرکت‌های واگذارشده نیز بعد از بازنشستگی به جمع ذی‌نفعان صندوق نفت اضافه می‌شوند اما جایگزین‌های آن‌ها دیگر کسورپرداز صندوق نفت نیستند ازاین‌رو حوزۀ سرمایه‌گذاری صندوق‌ها باید جبران‌کننده این پدیده اقتصادی و اجتماعی باشد.
بیات با انتقاد از برخی شرکت‌های واگذارشده مانند شرکت لوله‌سازی اهواز، گفت: این شرکت تعهدات خود را نسبت به صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت عمل نمی‌کند و سابقۀ خوبی در این زمینه ندارد. وی ادامه داد: در چنین شرایطی باید از محل ادارۀ منطقی و هوشمند گروه اقتصادی صندوق‌ها با رویکرد بنگاه اقتصادی، توان تحقق جامع تعهدات قانونی را برای آینده ظرفیت‌سازی کنیم. ازاین‌رو باید شرایط را به سمت سودآوری بیشتر شرکت‌ها جهت‌دهی کرد تا شاهد استمرار خدمات‌رسانی مطلوب و توسعه در این بخش باشیم.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت گفت: امسال ۹ هزار میلیارد تومان از سودآوری شرکت‌های صندوق‌ها را به کسورات شاغلان اضافه کردیم تا بتوانیم تعهدات قانونی و پرداخت مستمری‌ها را انجام دهیم؛ بنابراین با توجه به نرخ تورم و ترمیم‌ها و بودجه سالانه، انجام سرمایه‌گذاری‌های پایدار برای شاغلان و بازنشستگان ارجمند صنعت نفت حیاتی است. برای این هدف از روز نخست، قاطع و شفاف و بدون تعارف اعلام کرده‌ایم در صندوق بازنشستگی صنعت نفت، رویکرد ما و همکاران ارجمند فقط تفکر و ارزش‌های بنگاه اقتصادی خواهد بود.
بیات با بیان اینکه با تکیه بر فلسفۀ امانت‌داری، باید شرایط را به‌گونه‌ای پیش ببریم که آینده را تضمین کند، افزود: اجرای تفکر بنگاه اقتصادی به‌طور حتم سبب اشتغال‌آفرینی، محرومیت‌زدایی، شفاف‌سازی، انجام مسئولیت‌های اجتماعی و توسعه دانش نیز خواهد شد؛ همه این موارد باید در چارچوب اصل افزایش منابع و ازدیاد دارایی‌ها برای صندوق نفت انجام شود تا سبب تضمین پایدار مالی و حفظ تعادل میان منابع و مصارف صندوق‌ها و نیز تداوم خدمات‌رسانی به بازنشستگان ارجمند فعلی و آینده و شاغلان محترم صنعت نفت شود.
شفاف‌سازی و مبارزه با فساد
وی شفاف‌سازی و مبارزه با فساد را اولویت اصلی صندوق‌ها خواند و گفت: چنانچه حرکت با رویکرد پاک‌دستی و نظم و انضباط در این مجموعه بزرگ اقتصادی صورت نگیرد با مسائل و روزنه‌های نامطلوب و خلاف اصل امانت‌داری مواجه خواهیم شد. مواردی هم که اصل امانت‌داری رعایت نشده است در حال تعیین وضعیت قرار دارند.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت در این زمینه با مطلوب ارزیابی‌کردن انتشار صورت‌های مالی گروه اقتصادی صندوق‌ها در سامانۀ کدال، گفت: عملکرد همه مدیران در بخش طرح‌ها و شرکت‌های تولیدی به‌طور ماهانه منتشر می‌شود.
بیات با اشاره به دو نشست با رؤسای کانون‌های بازنشستگان صنعت نفت، گفت: زمان تکمیل طرح‌ها را که شرکت‌ها اعلام کرده‌اند ما نیز آن را به اطلاع عمومی رسانده‌ایم. اکنون مدیران باید پاسخگوی روند پیشرفت طرح‌ها، طبق زمان‌بندی اعلامی خودشان باشند. ازاین‌رو چنانچه مدیران پروژه از زمان تعیین‌شده عقب بمانند باید پاسخگوی بازنشستگان و شاغلان باشند؛ زیرا مدیران علاوه بر پاسخگویی در سلسله‌مراتب اداری، باید توان پاسخگویی مؤثر به عموم را نیز داشته باشند. در مسیر رفع موانع پیشرفت طرح‌ها و تولید نیز در دو شورای عالی پروژه‌ها و تولید، همیار مدیران هستیم.
وی انحصارزدایی را نیز از ارکان شفاف‌سازی و مبارزه با فساد خواند و گفت: در شرکت‌ها و مناقصات آن‌ها نباید انحصاری وجود داشته باشد؛ در خریدهای خارجی در شرایط تحریمی به شدت باید با انحصارگری مبارزه شود.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت ضامن حکمرانی صحیح را در هر شرکتی کار کارشناسی دانست و افزود: این موضوع در انتخاب حوزه‌های سرمایه‌گذاری از اهمیت بیشتری برخوردار است. هرگاه نیاز به اخذ تصمیمی باشد پیش از آنکه در چالش کمبود زمان قرار بگیرید باید تصمیم درست را مدنظر قرار دهید و در زمان کافی و به‌موقع با کار کارشناسی، صحیح‌ترین و بهترین تصمیم را بگیرید. تصمیم‌های شتاب‌زده که ناشی از عدم استفاده صحیح از زمان و کارشناس است سبب می‌شود ابعاد کار پیش‌بینی نشود و این مسئله در حوزه اقتصادی پیامدهای منفی بسیاری خواهد داشت.
بیات به‌عنوان نمونه گفت: در اتخاذ تصمیم برای خرید سهم دوازده درصدی هلدینگ، موضوع در زمان درست و کافی مورد مطالعه گروه‌های مختلف کارشناسی قرار گرفت و ابعاد این خرید ازجمله روند تأمین منابع پروژه‌های در دست اجرا، مواظبت از بازار که دچار تنش نشود و مسائلی دیگر در بسترهای تخصصی و کارشناسی و فنی مورد مطالعه قرار گرفت؛ و همه این نکات متنج به اقدامی درست شد. برای انجام این کار از چندین بُعد، بیش از چند ماه کار کارشناسی و امکان‌سنجی اقتصادی صورت گرفت؛ ازاین‌رو رویکرد مدیریتی، تصمیم‌گیریِ‌ها درست است اما تصمیم‌گیری مبتنی بر کار کارشناسیِ درست، صحیح خواهد بود.
بیات تاکید کرد: مدیران باید همزمان با استفاده از دانش روز، رویکرد حکمرانی کارشناسی و کارشناسی‌گزینی را مدنظر قرار دهند.
وی با بیان اینکه در صندوق باید شرایط سرمایه‌گذاری‌ها را به سمتی ببریم که خدمت‌رسانی به بازنشستگان عزیز صنعت نفت پایدار و مداوم باشد، گفت: اگر غیر از این عمل کنیم فلسفۀ وجودی ما به‌عنوان امانت‌دار در این حوزۀ اقتصادی مهم کشور بی‌اثر خواهد بود.
وی با بیان اینکه باید برای تصمیم‌گیری در خصوص هر پروژه شاخص‌های اقتصادی و بهره‌وری خاص آن حوزه مورد بررسی قرار گیرد، افزود: در رویکرد مدیریت نوین باید هر سه ماه یک‌بار شاخص‌های اقتصادی و بهره‌وری هر شرکت به‌روز شود، زیرا نمی‌توان با توجه به روند اقتصادی محیط، بررسی و ارزیابی شاخص‌های عملکردی را صرفا به برگزاری سالانۀ جلسات مجامع عمومی منوط کنیم.
زنجیرۀ ارزش و ساخت داخل
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت بر رویکرد حرفه‌ای‌گرایی و زنجیرۀ ارزش از سوی مدیران شرکت‌های زیرمجموعۀ این صندوق تأکید کرد و ادامه داد: امروزه این رویکردها در کل دنیا شناخته شده هستند، اما در برخی مجموعه‌ها این رویکرد رعایت نشده است؛ که به امید خدا، در دورۀ جدید این رویکرد تقویت می‌شود.
بیات تصریح کرد: حدود ۸۸ درصد سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت در پروژه‌های نفت، پالایشگاه، گاز، پتروشیمی و انرژی انجام شده است. بنابراین، اولویت ما در این زمینه تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری‌ها با محوریت زنجیرۀ ارزش است، ازاین‌رو هر کدام از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق، باید زنجیرۀ ارزش خود را شناسایی و به سوی تحقق آن حرکت کند. توسعه و تکمیل زنجیره ارزش موضوع کاری هر یک از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی ذیل صندوق‌های نفت از مطالبات اساسی و راهبردی است که با قوت پیگیری خواهد شد.
وی توجه مدیران شرکت‌های زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت را به توانمندی بالای ساخت داخل تجهیزات در کشور معطوف کرد و گفت: به‌عنوان مثال در دوره‌ای مجموعه بزرگ و داخلی همچون «آذر آب» سهم زیادی در تأمین تجهیزات پروژه‌های صنعت نفت داشت که امروزه اینگونه نیست. ما باید با رویکرد حمایت از ساخت داخل، سبب رونق و شکوفایی همه بنگاه‌های اقتصادی در حوزه فعالیت اقتصادی خود باشیم.
ظرفیت اسمی و استفاده بهینه از سرمایه‌گذاری‌ها
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت بر اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام و استفاده از ظرفیت اسمی پروژه‌ها تأکید کرد و افزود: بارها اعلام کرده‌ام که برنامۀ مصوب در تولید نداریم و باید ملاک کار ظرفیت اسمی باشد، ازاین‌رو هم‌اکنون با توجه به اینکه فصل بودجه‌بندی در شرکت‌هاست ضروت دارد مدیران روی ظرفیت اسمی تولید متمرکز شوند.
بیات با اشاره به اینکه هم‌اکنون در برخی از شرکت‌های پتروشیمی مقداری ظرفیت خالی یا جذب نشده به دلایل مختلف بدون استفاده باقیمانده است، گفت: باید با توجه به محدودیت خوراک در اندیشۀ راهکارهای برای جبران این مسئله باشیم تا از سرمایه‌گذاری‌ها به‌صورت بهینه استفاده کنیم.
وی گفت: امروزه در زیرمجموعۀ صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت نیاز مبرمی به تمرکز در بخش بازرگانی وجود دارد، این موضوع در شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تشکیل شرکت بازرگانی پتروشیمی تجربه موفقی بوده است لذا معتقدیم هرچه زودتر باید این تمرکز در مجموعه صندوق‌ها نیز شکل بگیرد؛ طرح پتروپالایشگاه کنگان و ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ تا پایان سال آینده و مابقی طرح‌های این حوزه تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید، این ظرفیت اضافه شده به بخش بهره‌برداری و تولید نیاز به بخش بازرگانی دارد که باید سعی شود به صورت متمرکز درآید و ادامه فعالیت دهد.
آیین‌نامۀ واحد معاملات
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت گفت: در حال تدوین آیین‌نامه واحد معاملات در هیئت‌رئیسه هستیم تا از مشکلات ناشی از نبود آئین‌نامۀ واحد جلوگیری کنیم، بعد از ابلاغ این آیین‌نامه واحد، آیین‌نامه‌های قبلی بدون اثر خواهد شد.
بیات تقویت و استقرار کمیته‌های حسابرسی در شرکت‌های زیرمجموعه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت را یکی از نکات کلیدی برای مبارزه با فساد و پیشگری از بروز آن دانست و گفت: حضور کمیته‌های حسابرسی الزاما موید فساد نیست بلکه به طور عمده مانع از بروز فساد از طریق روزنه‌ها می‌شود ضمن آنکه چنانچه مسئلهُ نیز باشد توسط این کارگروه‌ها رفع یا گزارش خواهد شد. از این‌رو، اقدامات این چنینی در حقیقت کمک به مدیران شرکت‌ها محسوب می‌شود.
فعال‌سازی کمیتۀ وصول مطالبات
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت افزود: باید فعال‌سازی کمیتۀ وصول مطالبات در شرکت‌های گروه صندوق‌ها یکی از اولویت‌های کاری باشد، ما مسئول امانتی هستیم که بازنشستگان و شاغلان صنعت نفت در اختیار ما قرار داده‌اند.
بیات تصریح کرد: موضوع بعدی بحث حراست در صندوق بازنشستگی صنعت نفت است که متأسفانه در گذشته به این موضوع اهمیت چندانی داده نشده بود، خوشبختانه اخیراً حراست صندوق با ابلاغ وزارت اطلاعات تا سطح دفتر مرکزی ارتقا یافته است و تمام انتصابات در این حوزه با کمک حراست صندوق از حراست مرکزی کشور استعلام می‌شود. روند تعیین روسای حراست شرکت‌ها نیز باید بر این منوال باشد که مدیران عامل گزینه رئیس حراست شرکت تحت مسئولیت خود را معرفی، سپس رئیس دفتر مرکزی حراست نیز فرد معرفی شده را نیز تایید نمایند و در نهایت استعلام‌ها.
وی ادامه داد: مأموریت‌های خارج کشور مدیران یکی دیگر از موارد موردنظر ماست، هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط و سلسله مراتب برای این موضوع مهم است.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت گفت: سازمان‌دهی فرآیند جذب نیروی انسانی نباید خارج مصوبه‌ها و ساختار سازمانی صورت گیرد و باید تلاش شود در این فرآیند، شایسته‌سالاری در نظر گرفته شود، از سوی دیگر جذب فرزندان بازنشستگان و بومی باید جزء اولویت‌های نیروی انسانی باشد، زیرا این گروه نسبت به سایر افراد آشنایی بیشتری با حوزۀ کاری خود دارند.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
بیات با بیان اینکه با توجه به مشکلات اقتصادی در کشور باید صرفه‌جویی در هزینه‌ها در اولویت کاری مدیران قرار داشته باشد، اظهار کرد: هم‌اکنون در خیلی از موارد می‌تواند با روش‌های جدید هزینۀ برخی امور همچون سفرها، تعمیرات، مناقصات و جلسات و همایش‌ها را کاهش داد.
رئیس هیئت‌رئیسه صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت در پایان ضمن قدردانی از تلاش و کوشش مدیران و کارکنان گروه اقتصادی صندوق‌ها در توسعه طرح‌ها و تامین منابع در هفده‌ماه گذشته از حضور دکتر علی عسگری مدیر عامل هلدینگ خلیج فارس و مهندس علی‌رضا ضیغمی عضو هیئت امنا صندوق‌ها و پیشکسوت صنعت نفت در این گردهمایی نیز تشکر و قدردانی کرد.