در زبان کردی، سهولان به معنی یخبندان است و این اختلاف دمای داخل غار و محیط بیرون را توصیف میکند. این غار در روستای سهولان قرار دارد؛ معنی کلمه سهولان در زبان کردی، یخبندان است. در دهانه این غار آبی حدود ۱۰۶ پله شما را به کنار دریاچهی زیبای آن هدایت میکنند.
سهولان دارای دو ورودی است که یکی ۱۷۸ و دیگری ۱۰۷ پله دارند و شما از یکی وارد و از دیگری خارج میشوید. با طی کردن این پلهها، به عمق ۳۰ متری زمین میروید که البته با نزدیک شدن به عمق زمین و کف غار، فشار هوا افزایش و اکسیژن هم کم میشود و رطوبت هوا به ۷۸ درصد میرسد. این غار از دو بخش آبی و خشکی تشکیل شده که هم مکانی برای غارپیمایی است و هم با داشتن سه حوضچه یا دریاچه امکان سوار شدن بر قایق و عبور از آنها در محدودههای مشخص وجود دارد.
عمق متوسط حوضچهها ۱۵ متر و عمیقترین محل آن ۳۱ متر عمق دارد. اختلاف دمای درون و بیرون غار ۱۰ الی ۱۵ درجه است که در فصل تابستان و زمستان بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتیگراد تغییر میکند. رطوبت غار نیز بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است که در اثر همین رطوبت زیاد خزههای سبز و قهوهای رنگی روی سنگها و صخرههای را پوشاندهاند.
مردم بومی به این غار، کونه کوتر یعنی لانه کبوتر میگویند، زیرا تعداد زیادی پرنده و خفاش درون غار سهولان زندگی میکنند؛ اگر پرواز کنان از بالای سرتان عبور کردند نترسید. هنوز کسی از تاریخ کشف این غار باخبر نیست، زیرا مردم محلی همواره از آن به عنوان پناهگاه استفاده میکردهاند. میزان رطوبت درون غار سهولان بسیار بالاست و جنس رسوباتش از نوع آهکی است. محیط داخل این غار شبیه فضای داخلی غار علیصدر همدان است و قندیلهای زیادی از سقف آن آویزانند.
اگر به ماجراجویی علاقه مندید، از سه دریاچه درون این غار و تونلها و دالانهایش عبور کنید تا به انتهای آن برسید و از دهانه دیگرش خارج شوید. عمق آب در این غار در برخی قسمتها به ۳۰ متر هم میرسد. اولین کسی که غار سهولان را مورد کاوش قرار داد، ژاک دمورگان فرانسوی بود؛ او متوجه شد که این غار از هزاره دوم و اول قبل میلاد، تا قرون وسطی به عنوان سکونتگاه استفاده میشده. آب درون این دریاچه، آبی شفاف و زلال است و حتی با وجود تاریک بودند.
این غار در مسیر جادهی فرعی (برهان) مهاباد-بوکان قرار گرفته است. با اتومبیل میتوانید تا نزدیکی غار بروید و تنها مسیر کوتاهی را پیادهروی کنید، جالب است بدانید که بر سر راه غار، منطقهای وجود دارد که تابلویی با عنوان جاذبهی معکوس در کنار جاده دیده میشود؛ در این منطقه، با وجود سرازیری جاده بر اثر کشش کوه، سرعت و شتاب اتومبیل کم میشود.
منبع: باشگاه خبرنگاران