نیازی به خودداری از ترکیب کردن مواد غذایی نیست
یکی از رویکردهای ترکیب غذایی میگوید که نباید بعضی از درشتمغذیها (پروتئین، کربوهیدرات و چربی) را با همدیگر ترکیب کرد یا اینکه نباید بعضی از گروههای غذایی را همزمان مصرف کرد (مانند نشاسته و پروتئین، یا چربی و پروتئین). طرفداران این رویکرد معتقدند که خوردن بعضی از ترکیبات غذایی با همدیگر باعث اختلال در هضم غذاها میشود زیرا ترکیبات غذایی مختلف به آنزیمهای گوناگونی نیاز دارند یا اینکه سطح pH آنها و سرعت هضم شان با یکدیگر متفاوت است. حامیان این رویکرد میگویند که درگیری زیاد در دستگاه گوارش برای هضم کردن ترکیبات غذایی ناهمگون باعث فرسودگی بدن میشود و درنهایت به تولید سموم بیشتر در بدن، تحریک مشکلات گوارشی و فراهم کردن زمینه ابتلا به بیماریهای مختلف منتهی میشود.
حقیقت این است که چنین تصوراتی به دلایل مختلف قابل اتکا نیستند. مهمتر از همه اینکه بدن در زمینه آزاد سازی آنزیمهای مورد نیاز برای هضم غذاها کاملا عالی عمل میکند و به ترکیبات غذایی توجهی ندارد. ادعای افزایش وزن بهدلیل مصرف ترکیبات غذایی ناهمگون هم بیاعتبار است زیرا نهایتا اگر دستگاه گوارش نتواند مواد غذایی را بهدرستی هضم کند، بدن دچار مشکل سوء جذب میشود. سوء جذب هم باعث اسهال و نهایتا شاید کاهش وزن شود، نه افزایش وزن. ضمنا با اینکه اکثریت مردم دنیا از دستورالعملهای ترکیب غذایی پیروی نمیکنند اما مشکل سوء جذب و کاهش وزن ناشی از آن نیز همهگیر نیست.
در کنار همه اینها توجه داشته باشید که بعضی از مواد غذایی ذاتا مجموعهای از درشتمغذیها را در خود جای دادهاند مثلا مغزهای خام حاوی چربی و پروتئین هستند یا عدس حاوی کربوهیدرات و پروتئین است. اگر ادعاهای مطرح شده در مورد ترکیب غذایی صحت داشت، بدن همه ما باید در هضم همین مواد غذایی مفید و مهم دچار مشکل میشد.
بعضی از ترکیبات غذایی بهتر عمل میکنند
امروزه ثابت شده که مصرف بعضی از مواد غذایی همراه با یکدیگر میتواند جذب یک یا چند ماده مغذی را تقویت کند مثلا فقط 2 تا 20 درصد از آهن موجود در خوراکیهای گیاهی از دستگاه گوارش وارد جریان خون میشوند ولی اگر همین گیاهان همراه با منابع سرشار از ویتامین C مصرف شوند، جذب این مقدار آهن تا حدود 6 برابر افزایش پیدا می کند. بنابراین، شما (خصوصا گیاهخواران) میتوانید برای جذب آهن این ترکیبات را بهعنوان منابع سرشار از آهن و ویتامین C با همدیگر مصرف کنید؛ کلم بروکلی و گوجهفرنگی، لوبیا سیاه و فلفل دلمهای قرمز، شکلات تلخ و توتفرنگی و... .
ترکیب هوشمندانه دیگر، استفاده از منابع چربیهای سالم همراه با منابع ویتامینی و آنتیاکسیدانی است. یافتههای تحقیقاتی نشان دادهاند که چربیها بهطور چشمگیری میتوانند جذب ویتامینهای محلول در چربی و آنتیاکسیدانهای موجود در میوهها و سبزیها را افزایش دهند. مثلا اگر هویج و گوجهفرنگی همراه با آووکادو مصرف شود، مجموعه ویتامینها و آنتیاکسیدانهای دریافتی نیز افزایش پیدا می کند.
براساس توضیحاتی که تا اینجا ارائه شد، بهترین راه برای داشتن تغذیه سالم این است که طیف وسیعی از مواد مغذی را در طول روز دریافت کنید و برنامه غذایی روزانه تان را با در نظر گرفتن انواع مواد غذایی با بیشترین تنوع بسازید.
ندا احمدلو
Health