نور آبی که از تلفن‌همراه، صفحه نمایشگر لپ‌تاپ، رایانه و دیگر وسایل الکترونیکی ساطع می‌شود، نه‌تنها می‌تواند خواب شبانه را به تاخیر بیندازد بلکه می‌تواند به پوست شما هم آسیب برساند.
از خطرات نور آبی چه می‌دانید؟
نور آبی که از نمایشگرهای الکترونیکی ساطع می‌شود، نوعی «نور مرئی با انرژی بالا» (high energy visible light) است که با مخفف HEV هم شناخته می‌شود. درحالی که خورشید به‌عنوان قوی‌ترین منبع نور آبی شناخته می‌شود، تحقیقات علمی نشان داده‌اند که نمایشگرهای الکترونیکی هم می‌توانند اثراتی شبیه به این منبع طبیعی داشته باشند.
البته اول از همه باید تاکید کنیم که تماس طولانی‌مدت با نور نمایشگرها نمی‌تواند به اندازه تماس طولانی‌مدت با نور خورشید زیان‌بار باشد. پس وقتی درباره خطرات درازمدت مانند آسیب‌دیدگی DNA و سرطان پوست صحبت می‌کنیم، خورشید همچنان بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین عامل خطرناک محسوب می‌شود.
دکتر میشله فاربر، متخصص پوست و عضو گروه درماتولوژی Schweiger در نیویورک می‌گوید: «نور آبی، نوع نسبتا متفاوتی از آسیب‌دیدگی را به‌وجود می‌آورد. این نور باعث زایش گونه‌هایی از اکسیژن واکنش‌پذیر می‌شود که به کلاژن آسیب می‌رسانند و باعث شکل‌گیری چین‌وچروک‌ها، تغییرات رنگدانه‌ای و شلی یا سستی پوست می‌شوند». البته از سوی دیگر باید گفت که خورشید بسیار بیشتر از نور آبی، باعث پیری می‌شود و می‌تواند افراد را به سرطان‌های پوستی مبتلا کند.
یافته‌های تحقیقاتی تاکنون پیوندی را میان تماس با نور آبی و ابتلا به سرطان‌های پوستی نشان نداده‌اند. درواقع، در محیط‌های پزشکی تخصصی از نور آبی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست هم استفاده می‌شود. با این‌حال، دکتر کنت مارک، متخصص پوست و زیبایی در نیویورک و کلرادو هشدار می‌دهد که نور آبی می‌تواند نشانه‌های پیری مانند لک پوستی یا هایپرپیگمنتیشن، تخریب کلاژن، قرمزی، التهاب، تورم و استرس اکسیداتیو در قالب رادیکال‌های آزاد را افزایش دهد.
به‌گفته دکتر فاربر، یافته‌های تحقیقاتی نشان داده‌اند که نور آبی باعث شکل‌گیری گونه‌هایی از اکسیژن واکنش‌پذیر می‌شود، به کلاژن صدمه می‌زند و همچنین التهاب و تغییرات رنگدانه‌ای را به همراه دارد. آن گروه از خصوصیات نور آبی که خواب را مختل می‌کنند، تاثیر مستقیمی هم بر پوست دارند.
دکتر فاربر می‌گوید: «تماشای تلویزیون و استفاده از تلفن‌همراه در ساعات شب، چرخه خواب و بیداری را مختل می‌کند و باعث کمبود خواب می‌شود. کمبود خواب نیز نوسانات هورمونی‌ای را به همراه می‌آورد که نهایتا می‌توانند مشکلات و بیماری‌های پوستی را تحریک کنند و حتی سرعت پیشروی روند پیری پوست را هم افزایش دهند».
حتی اگر فکر می‌کنید که یک ساعت تماس با نور آبی خیلی کوتاه است، باید بدانید که همین میزان تماس هم می‌تواند باعث استرس اکسیداتیو در سلول‌های پوستی شود که درنهایت با روندهای پیری مرتبط هستند. تحقیقات دیگری هم نشان داده‌اند که انسان‌های امروزی در جریان یک روز عادی به اندازه‌ای با نور آبی تماس پیدا می‌کنند که کاروتنوئیدها (نوعی آنتی‌اکسیدان) در پوست کاهش می‌یابند. این کاهش از این نظر مهم است که باعث افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود و نهایتا آسیب‌های پوستی را به‌وجود می‌آورد.
توجه داشته باشید که بسیاری از تحقیقات انجام‌شده در گروه تحقیقات خرد قرار می‌گیرند، بنابراین محققان و دانشمندان به داده‌های بیشتری نیاز دارند تا بتوانند اثرگذاری گسترده و کامل نور آبی بر پوست را تایید کنند، اما درعین‌حال نتایج مقدماتی نشان می‌دهند که جدی گرفتن اقدامات احتیاطی با همین نتایج نیز معنادار است.
نور آبی تماما بد نیست، بلکه مزیت‌هایی هم دارد
نور آبی در طول روز می‌تواند خوب باشد، چراکه انرژی را افزایش می‌دهد، خلق‌وخو را بهتر می‌کند و ما را بیدار نگه می‌دارد. البته نکات ذکرشده به این معنا نیست که مثلا برای ساعات طولانی در خانه بنشینید و فقط از تلفن‌همراه استفاده کنید.
به‌گفته دکتر فاربر، تفاوت مهم، بین تماس کنترل‌شده با نور آبی و تماس کنترل‌ناشده با آن است. مثلا نور آبی‌ای که برای «نوردرمانی» (LED Therapy) در مطب‌ها استفاده می‌شود، دارای طول موج 415 نانومتر است. از نظر بالینی ثابت شده است که این نور با همین طول موج به کاهش التهاب و باکتری‌های مرتبط با آکنه کمک می‌کند و همچنین می‌تواند به درمان دیگر مشکلات پوستی مانند ضایعات پیش‌سرطانی کمک برساند. با این‌حال، نور آبی‌ای که در محیط زندگی‌مان با آن در تماس هستیم، طیف وسیع‌تری دارد. همین نور آبی کنترل‌ناشده است که روند پیری در اثر نور آفتاب را سریع‌تر می‌کند و درنتیجه نگرانی‌های مرتبط با نور آبی را افزایش می‌دهد.
چگونه از پوست در برابر نور آبی محافظت کنیم؟
بخش مثبت ماجرا این است که ضرورتی ندارد برای محافظت از پوست در برابر نور آبی، دنبال محصولات پوستی خاص یا عجیب‌وغریب بگردید. به‌گفته دکتر مارک، بهترین راه محافظت از پوست در برابر نور آبی، این است که تماس با نمایشگرهای الکترونیک مختلف مانند نمایشگر تلفن‌همراه را به حداقل برسانید.
جالب است بدانید که امروزه می‌توان از برنامه‌های رایگان مختلف برای ویندوز، اندروید، iOS و دیگر سیستم‌عامل‌ها برای کاهش نور آبی نمایشگرهای الکترونیک استفاده کرد. محافظ‌های مخصوص نمایشگرهای مختلف نیز می‌توانند نور آبی را فیلتر کنند. البته دکتر فاربر توصیه می‌کند که از عینک‌های فیلترکننده نور آبی استفاده کنید.
با این‌حال، اگر می‌خواهید بهترین و کامل‌ترین محافظت از پوست را داشته باشید، استفاده از کرم‌های ضدآفتابی که مخصوص نور آبی فرمول‌بندی شده‌اند به شما توصیه می‌شود. در این موارد هم باید سراغ گزینه‌هایی بروید که وسیع‌ترین طیف را برای محافظت از پوست پوشش می‌دهند. امروزه کرم‌های ضدآفتاب خاصی که در گروه محصولات Physical Blocker قرار می‌گیرند، حاوی دی‌اکسید تیتانیوم و زینک اکساید هستند و محافظت کاملی در برابر اشعه‌های ماورای بنفش و نورهای مرئی انرژی بالا یا HEV ارائه می‌دهند.
دکتر فاربر می‌گوید: «کرم‌های ضدآفتاب رنگی» (tint) می‌توانند یک لایه محافظتی اضافی روی پوست بکشند، چراکه معمولا حاوی اکسیدهای آهن هستند و طیف نور آبی را پوشش می‌دهند. موقع خرید این کرم‌ها نیز به محصولاتی توجه کنید که دارای بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. سرم‌های ویتامین C را هم فراموش نکنید چون این سرم‌ها نیز یک لایه آنتی‌اکسیدانی و محافظتی دیگر به پوست اضافه می‌کنند.»
بنابراین اگر این روزها به‌دلیل شیوع کروناویروس بیشتر در خانه هستید و بیشتر وقتتان را با رایانه، تلفن‌همراه، تبلت و... می‌گذرانید، نباید محافظت از خودتان در مقابل نور آبی را نادیده بگیرید. در حداقلی‌ترین حالت برای محافظت از پوست باید نرم‌افزارهای فیلترکننده نور آبی را دانلود و استفاده کنید.
منبع: Huff Post
ترجمه: یوسف صالحی