با شروع دوران سالمندی سلول های شنوایی قدرت بازسازی لازم را از دست می دهند. این موضوع منجر به افت شنوایی می شود.
با توجه به اینکه روند سنگین شدن گوش بصورت تدریجی اتفاق می افتد، اکثر سالمندان متوجه این کاهش شنوایی نمی شوند و حتی بیشتر اوقات خانواده هم به این تشخیص نمی رسند.
کـاهش شنوایی در سالمندان معمولاً برگشت ناپذیر است؛ اما با تشـخیص به موقع آن و انجام اقدامات بازتوانی میتوان تا حدود زیادی بـه بهبود کیفیت زندگی افراد سالمند کمک نمود و توصیه میگردد همه افراد از ۵۰ سالگی به بعد هر سال به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنند.
بعد از آرتروز و فشار خون بالا، کاهش شنوایی سومین مشکل شایع دوران سالمندی است بطوریکه ۴۰ تا ۴۵ درصد جمعیت بالای ۶۰ سال درجانی از کم شنوایی شکایت دارند که این میزان در افراد بالای ۷۰ سال به بیش از ۸۰ درصد می رسد.
کاهش شنوایی در این دوران میتواند منجر به افسردگی، انزواو بی توجهی، کاهش اعتماد به نفس و عملکرد ضعیف سالمندان بویژه در آنان که تحت ارزیابی و درمان کم شنوایی قرار نگرفته اند گردد.
یکی از شایع ترین علت های کاهش شنوایی در دوران سالمندی پیرگوشی است که ۳۰درصد افراد آن را تجربه می کنند. عوامل موثر در ایجاد و پیشرفت پیرگوشی سفتی و اختلال در عملکرد سه استخوانچه گوش میانی، قرار گرفتن در محیط های پر سروصدا، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون و اختلال عروقی ناشی از دیابت و ژنتیک است. افت شنوایی سالمندان علاوه بر پیرگوشی بعلت تجمع موم و جرم گوش میتواند باشد که در ۳۰ درصد سالمندان دیده میشود.
از علائم پیر گوشی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
۱-کاهش شنوایی در هر دو گوش به طور یکسان
۲- مشکل در شنیدن اصوات زیر مثل (س) و (ش)
۳- عدم ادراک درست از مکالمات به خصوص در محیط های شلوغ
۴- بهتر شنیدن صدای مردان نسبت به صدای زنان بخاطر بم بودن
۵- آزار دهنده بودن بعضی از اصوات
۶- شکایت از وز وز یک یا دو طرفه گوش
درخصوص درمان باید گفت که درمان پیرگوشی بیشتر به صورت استفاده از سمعک و توان بخشی شنیداری است و درمان دارویی و یا جراحی در این زمینه خیلی کمک کننده نخواهد بود.
استفاده از سمعک تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی آنان دارد و سمعک بایستی بصورت سالیانه کنترل گردد چون ممکن است به تعویض یا تغییر در برنامه سمعک نیاز باشد.
سالمندان با مشکل و احتمال کاهش شنوایی توصیه میگردد:
۱. افت شنوایی موضوغی شایع و عادی است، از ابراز آن خجالت نکشید و با خانواده در میان بگذارید.
۲. از خانواده و دیگران درخواست کنید آهسته تر و واضح تر صحبت کنند و نیاز به داد زدن نیست.
۳. از زبان بدن غافل نشوید و به چهره و لب های افراد توجه کنید تا شنیدن حرف های دیگران راحت تر شود.
۴. در صورتی که متوجه صحبت های دیگران نشدید یا آنرا نشنیدید از آنها بخواهید تکرار کنند.
۵. از دیگران بخواهید در هنگام مکالمه و صحبت کردن صبور باشند.
به کوشش دکتر احمد دلبری