بسیاری از مردم به گمان این که ورزش کردن در هوای آزاد در فصل سرما باعث سرماخوردگی و بیماری آن ها می شود، ترجیح می دهند در خانه بمانند و هیچ فعالیت ورزشی نکنند. در حالی که تحرک بدنی و ورزش در حفظ سلامت جسمی و روحی بسیار موثر است و همه افراد باید در هر فصلی، به طور روزانه ساعتی را به ورزش اختصاص دهند.

با سرد شدن هوا، بدن و عضلات کمی حالت انقباض پیدا می کنند. این حالت انقباضی باعث می شود تا رگ ها نیز تحت فشار قرار بگیرند و خون کافی به رگ ها نرسد. به همین دلیل در فصل زمستان بیشتر احساس سرما می کنیم، زیرا جریان خون در قسمت های محیطی بدن کمتر است. بنابراین برای ورزش کردن در فصل سرما ابتدا باید بدن را به آرامی گرم کرد تا به تدریج خون در عضلات جریان پیدا کند و دمای بدن افزایش یابد تا عضلات از حالت انقباض خارج شوند.

برای گرم کردن بدن، نباید حرکت های شدیدی انجام داد که باعث خستگی بدن شود. حرکت های خاصه گرم کردن بدن باید بسیار آرام و ملایم باشد. بهتر است از نرمش ها و حرکت های کششی شروع کرد تا بدن آمادگی لازم را پیدا کند.

ورزش کردن باعث افزایش جریان خون در کل بدن می شود و در نتیجه قدرت دفاعی بالا می رود. به همین دلیل به همه افراد در سنین مختلف توصیه می شود با پوشش مناسب در فصل سرما ورزش کنند. این کار باعث تقویت سلول های دفاعی بدن به ویژه در افراد ضعیف و سالخورده می شود. اگر این افراد تحت نظر پزشک متخصص، ورزش کنند، سیستم ایمنی بدن آن ها تقویت می شود و خطر ابتلای آن ها به بیماری ها کاهش می یابد.

در فصل  زمستان افراد باید مراقب باشند تا دچار سرماخوردگی نشوند.

 ورزش کردن بدون پوشش مناسب و ورود یک باره از محیط گرم به محیط بسیار سرد علت اصلی سرماخوردگی است.

زمانی که فعالیت ورزشی متوقف می شود، باید به اندازه کافی بدن را گرم نگه داشت، زیرا نداشتن پوشش کافی باعث سرماخوردگی می شود.

در فصل زمستان نیز می توان در تمام رشته های ورزشی به فعالیت پرداخت. ، اگر فردی به ورزش خاصی مشغول است، می تواند ورزش خود مانند پیاده روی، شنا، اسکی و کوهنوردی را در این فصل نیز ادامه دهد، فقط باید بدن خود را با شرایط محیطی زمستان تطبیق دهد.

رژیم غذایی در فصل زمستان: در فصل سرما، بدن برای انجام حرکات ورزشی مقداری انرژی مصرف می کند. از طرفی برای حفظ گرمای بدن نیز باید انرژی بیشتری مصرف شود. از این رو با سوخت کالری بیشتر، وزن بدن کاهش پیدا می کند. تغذیه در این فصل با فصول دیگر تفاوتی ندارد. بهتر است مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات مانند نان، لبنیات، آجیل و غلات افزایش یابد. به افرادی که اضافه وزن دارند، توصیه می کنیم با تنظیم رژیم غذایی از این فرصت استفاده کنند تا به وزن مناسب دست یابند.

نوشیدن آب در فصل زمستان: به علت برودت هوا برخی گمان می کنند که نباید آب مصرف کنند، اما باید گفت که در روزهای سرد نیز بدن هنگام تحرک دچار تعریق می شود و از طریق ادرار و تنفس مقداری آب دفع می شود. بنابراین برای این که بدن دچار کمبود آب نشود باید به مقدار کافی آب بنوشید.

در شهرهای بزرگ که آلودگی هوا وجود دارد، بهتر است افراد در محیط های باز ورزش نکنند.

اگر به ورزش کوهنوردی و اسکی می پردازید، حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنید، زیرا انعکاس نور آفتاب و ماورای بنفش خورشید باعث سوختگی پوست می شود. استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و و عینک آفتابی مختص روزهای آفتابی و گرم نیست. انعکاس نور خورشید از روی برف بسیار بالا است و می‌تواند باعث سوختگی پوست‌تان نیز شود. در صورت لزوم حتما صورت و نقاطی از بدن که در معرض نور خورشید و یا انعکاس برف‌ها هستند را کرم ضد آفتاب بزنید. در ضمن استفاده از عینک آفتابی نیز بسیار توصیه می‌شود، چرا که انعکاس نور آفتاب از روی برف می‌تواند بسیار آزار دهنده‌تر از روزهای گرم سال باشد.

در فصل زمستان از کفش های مناسب استفاده کنید. اگر بخواهیم با کفش‌های تابستان در وسط برف و یخ تمرین ورزشی انجام دهیم، کار بسیار خطرناکی است. سعی کنید از کفش‌هایی استفاده کنید که دارای عاج‌ های مقاومی در برابر یخ و برف باشند تا در هنگام تمرین کردن سر نخورید. سر خوردن در برف و یخ می‌تواند باعث آسیب دیدگی شما شود؛ و سرمای هوا این صدمات را بیشتر کند. پس پوشیدن یک جفت کفش زمستانه برای تمرین کردن بسیار توصیه می‌شود.

محدودیت بیماران جهت انجام  فعالیت ورزشی در زمستان:

افرادی که سینوزیت و سردرد دارند برای ورزش کردن در فصل پاییز و زمستان مشکلی ندارند، اما افرادی که مشکل تنفسی مثلآ آسم دارند، نباید در هوای سرد ورزش کنند، زیرا این کار باعث انقباض مجاری تنفسی می شود. هر چه هوا خشک تر و سردتر باشد، انسداد مجاری تنفسی بیشتر است و فرد بیشتر دچار آسم،  تنگی نفس و سرفه می شود. از این رو این افراد نباید در هوای سرد ورزش کنند.

به بیماران قلبی و ریوی نیز توصیه می شود که بدون مشورت با پزشک متخصص، در هوای سرد فعالیت بدنی نکنند، چون ممکن است دچار اختلالات قلبی و فشارخون و در نهایت حمله قلبی شوند.

استفاده از دستکش و جوراب های مناسب نیز برای گرم نگه داشتن انگشتان ضروری است.

از آن جا که بیشترین میزان گرما از طریق سر خارج می شود، توصیه می شود از کلاه مناسب استفاده شود. به خصوص گوش ها پوشانده شود، زیرا گوش ها سریع دچار سرماخوردگی می شود.

تهیه کننده و مترجم: مهشید حاجی حیدری. دکتری مدیریت ورزشی. مدرس دانشگاه