استرس: استرس جزئی از زندگی ماست و هیچ موجود زنده ای عمر خود را بدون آن سپری نمی کند. هرگاه با تهدیدی و یا تغییر عمده ای در زندگی مواجه شویم دچار استرس می گردیم.
علل استرس:
هر تغییر جدید در زندگی خصوصا در شیوه زندگی
بازنشستگی و وضعیت آن دوران
نگهداری از همسر
مرگ آشنایان
کاهش توانایی و قوای جسمی و وجود بیماری های مزمن و ناتوان کننده
نگرانی های متعدد وابسته به سن: تنهایی، سرای سالمندان و ...
کمبود سیستم حمایت کننده اجتماعی
علائم استرس:
- تند و شدید شدن ضربان قلب
- بالا رفتن فشارخون
- سرد و مرطوب شدن دست ها و پاها
- تند و سریع شدن تنفس
- احساس ضعف و خستگی
- سیاهی رفتن چشم
- احساس گزگز در دست ها و پاها
- سایش دندان ها روی هم
- لرزش دست ها و دردهای عضلانی
- مشکلات گوارشی (کاهش اشتها، حالت تهوع، نفخ، استفراغ، سوزش معده، یبوست و گاهی اسهال)
- مشکلات ادراری(کاهش ادرار و افزایش تکرر ادرار)
- بی خوابی و کابوس های شبانه
- کاهش حافظه، کاهش تمرکز، حواس پرتی و بی نظمی در افکار و گفته ها و ناتمام گذاشتن کارها
- کاهش اعتماد به نفس، احساس گناه و ناامیدی
- زیر لبی حرف زدن، گاهی مرتبا راه رفتن و کارهایی را تکرار کردن
- زود عصبانی شدن، کج خلقی، فریاد زدن و سایر رفتارهای پرخاشگرانه
توصیه های کاربردی به اطرافیان در زمینه کنترل استرس در دوران بازنشستگی :
برای مقابله با استرس در دوران بازنشستگی باید با عزیزان بازنشسته در خصوص احساسات و نگرانی هایشان صحبت کرد، به آنان اعتماد به نفس داد و آنان را برای استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، عینک و سمعک، در صورت نیاز تشویق کرد.
حفظ ارتباط با خانواده، مشغول کردن آنان به کاری در خانه، پرداختن به عبادت از دیگر راه های جلوگیری از استرس است.
بهتر است برای این که استرس را از بزرگواران دور کنید و آن ها را به آرامش برسانید تشویق شان کنید که از سلامت روانی و جسمی شان تا جایی که امکان دارد مراقبت کنند.
به طور مثال داشتن رژیم سالم غذایی، ورزش یا شرکت در فعالیت هایی که از آن لذت می برند به آن ها در کنترل استرس شان کمک می کند.
شما همچنین می توانید آنها را تشویق کنید روابط اجتماعی خود را حفظ کنند و آن را گسترش دهند. این مسئله می تواند تاثیر قابل توجهی در زندگی آن ها داشته باشد و زمینه رسیدن آن ها به آرامش را فراهم کند.
خواب کافی هم در رسیدن به آرامش بسیار کمک می کند.
توصیه هایی به بازنشستگان محترم برای کاهش استرس و رسیدن به آرامش بیشتر:
آرامش عضلات: در این تکنیک توصیه می شود عضلات خود را منقبض یا فشرده و سپس رها کنید. این فشردگی و رهایی شامل عضلات اصلی یعنی شانه ها، بازوها، انگشتان دست، پاها و انگشتان پا می شود.
تصویرسازی ذهنی: تصویرسازی ذهنی یعنی این که فرد خود را در محلی زیبا در حال انجام فعالیت مورد علاقه شان تصور کنند؛ به طور مثال تصور کنید در سواحل خزر هستید یا روی قله کوه های دماوند یا در حال شنا کردن در دریاچه ای زیبا.
ورزش های آرام: ورزش های آرام مانند یوگا بسیار محبوب است و به شما اجازه می دهد بدنتان را در حالی که روی تکنیک تنفس تمرکز کرده اید، تقویت کنید.
گوش دادن به نغمه‌های آرام بخش: گوش دادن به موسیقی‌های آرامش بخش کمک می کند ترس و اضطراب از بین برود.
تهیه وتنظیم : مهشید حاجی حیدری-دکتری مدیریت ورزشی، مدرس دانشگاه