اثر آلودگی هوا روی افراد سالمند، به شکل کاهش اکسیژن موجود در خون که سبب کاهش رسیدن اکسیژن به قلب و ایجاد مشکل ایسکمی قلب می شود و نیز ایجاد اختلال تنفسی در سالمندان به ویژه افراد مبتلا به آسم، برونشیت مزمن و آمفیزم می کند.

ایجاد سردرد، خستگی، درد سینه، اختلال ضربان قلب و سکته قلبی نیز از پیامدهای آلودگی هوا است. در افراد مسن به علت عدم وجود مکانیسم دفاعی کارآمد در ریه، خطر عفونت های تنفسی افزایش می یابد. افزایش فشار خون نیز به علت آلودگی با سرب در بزرگسالان دیده می شود.

اقدامات محافظتی در شرایط بحران آلودگی هوا 

1- هوا یک عنصر ضروری برای حیات بشر است به نحوی که هر انسان به طور متوسط حدود ۲۰ هزار بار تنفس در روز دارد که معادل با ۳۰۰۰ گالن می باشد.

2- کاهش مدت حضور در فضای آلوده به ویژه برای کودکان، زنان باردار، سالمندان و بیماران قلبی و عروقی و ریوی ضروری است.

3- این افراد باید از هرگونه فعالیت اضافی و ورزش نامناسب خودداری کنند. درمان بیماران ریوی با احساس تنگی نفس حتماً نیاز به مراجعه به پزشک دارد. این افراد، باید از کشیدن سیگار و حضور در هوای آلوده به دود سیگار جداً پرهیز کنند.

4- سالمندان باید به خاطر داشته باشند که در شرایط بحران آلودگی هوا نباید از اتاق و یا دفتر کار خود خارج شده و همواره باید پنجره ها بسته و از سیستم تهویه ای که دارای فیلترهای کامل است استفاده کنند.

5- در صورتی که اعلام می شود آلودگی هوا ادامه خواهد داشت بهتر است سالمندان موقتاً از منطقه خارج شده و در محل هایی که هوای پاکی دارند مستقر شوند تا آلودگی هوا برطرف شود.

6-  استفاده از وسایل حفاظت شخصی و ماسک های شیمیایی بهترین وسیله جلوگیری کننده از استنشاق ذرات آلوده است.

متخصصین طب سالمندی در زمان آلودگی هوا پیشنهاداتی ارائه داده اند که به آنها اشاره می شود:

1- حس تشنگی بسیاری در این روزهای آلوده به سالمندان دست می‌ دهد که باید هر 2 تا 3 ساعت آب بیاشامند. این عزیزان باید در روزهای آلوده از آب خالص استفاده کنند، زیرا آب میوه و چای به هیچ عنوان نمی ‌تواند جایگزین آب خالص شود.

2- سالمندان در روزهای آلوده به هیچ وجه در سطح خیابان‌ ها رفت و آمد نکنند، و در صورت رفت و آمد اجباری در سطح شهر باید از ماسک‌ های مناسب استفاده کنند.

3- در این روزهای آلوده از تردد در محل‌ های پُر ازدحام خودداری کنند زیرا گرد و خاک این روزهای اخیر که در سطح شهر وجود دارد مملو از میکروب‌ های فعال است.

4 در این روزها از مصرف کنسرو و غذاهای آماده  بیرون خودداری کنند و بیشتر از غذاهای سنتی که در منازل تهیه می ‌شود مصرف کنند.

*ورزش کردن تاثیرات مثبت زیادی دارد و در افراد سالمند باعث افزایش حافظه و سلامت قلب و عروق و بهبود سیستم تنفسی می‌شود اما ورزش کردن در هوای آلوده به عزیزان سالمند توصیه نمی شود.  

*زمان دو ساعت قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا باعث می‌شود که تاثیرات مثبت ورزش کردن در افراد سالمند خنثی شود.

*بهتر است افراد حساس حتی در شرایط آب و هوایی که آلودگی هوا خطرناک نیست، در فضای سبز، مناطق خوش آب و هوا و یا در فضای بسته  و سالن های ورزشی با تهویه مناسب ورزش کنند.

تهیه کننده و مترجم: مهشید حاجی حیدری دکتری مدیریت ورزشی و مهندس محیط زیست. مدرس دانشگاه